Διαπιστώνουμε ότι στην καθομιλουμένη ο όρος «ψυχοπαθής» χρησιμοποιείτε με ιδιαίτερη άνεση. Συνήθως τον χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε έναν άνθρωπο με διαταραγμένο ψυχικό κόσμο που νοσεί από κάποιο ψυχικό νόσημα. Η επίσημη ονομασία είναι «Δυσλειτουργία Αντικοινωνικής Προσωπικότητας» (Antisocial Personality Disorder ή APSD). Τις δεκαετίες του ’30 και του ’40, οι επιστήμονες υιοθέτησαν ένα νέο όρο συνώνυμο του «ψυχοπαθής». Ήταν ο όρος «κοινωνιοπαθής» ή «κοινωνικοπαθής». Ο διαχωρισμός του «ψυχοπαθή» από τον «κοινωνιοπαθή» προέκυψε όταν η έρευνα της δυσλειτουργίας αυτής μεταφέρθηκε από τον νευροφυσιολογικό τομέα στον ψυχολογικό και κοινωνικό τομέα, οι όροι αυτοί, όμως, έχουν αφαιρεθεί και πλέον κλινικά ο σωστός όρος είναι Δυσλειτουργία Αντικοινωνικής Προσωπικότητας. Κάποιοι από αυτούς είναι εγκληματίες. Οι περισσότεροι, όμως, δεν είναι.
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Κέβιν Ντάτον, «Δεν είναι μόνο οι μανιακοί δολοφόνοι επικίνδυνοι, τα ανώτατα διοικητικά στελέχη είναι πιο επικίνδυνα». Πρόκειται για μία διαταραχή που την έχει το 1% του ανθρώπινου πληθυσμού, και οι περισσότεροι από αυτούς δεν έχουν σκοτώσει ποτέ κανέναν. Πολλές φορές βρίσκονται στην καθημερινότητα μας. Τα άτομα που έχουν σκοτώσει, συνήθως βρίσκονται σε προχωρημένο επίπεδο αυτής της δυσλειτουργίας. Μερικοί, όμως, έχουν διαπράξει μεγαλύτερα αδικήματα και κακουργήματα από το να σκοτώσουν. Τα άτομα αυτά μπορούν να γίνουν πολύ επικίνδυνα προκαλώντας κοινωνική επιθετικότητα, ανεξέλεγκτη εγκληματικότητα, τάση προς πρόκληση σωματικής ή και ψυχολογικής βλάβης σε άλλα άτομα κ.λπ.
Οι ψυχολόγοι λένε ότι η ψυχοπάθεια (Δυσλειτουργία Αντικοινωνικής Προσωπικότητας) είναι μία διαταραχή που χαρακτηρίζεται από πλήρης απώλεια συναισθήματος ή ρηχά συναισθήματα, παρορμητικότητα και επιθετικότητα, ανευθυνότητα, παθολογικό εγωισμό και ναρκισσισμό. Παρακάτω θα αναλύσουμε τα χαρακτηριστικά ενός ψυχοπαθή, όμως, θα ήταν απαραίτητο να τονιστεί ότι η διάγνωση μιας τέτοιας διαταραχής μπορεί να γίνει μόνο από έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Οι ψυχοπαθείς είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευθούν, καθώς είναι πάρα πολύ καλοί υποκριτές σε σημείο που κατόρθωσαν να ξεγελάσουν και ειδικούς ψυχικής υγείας. Για να πραγματοποιηθεί μια τέτοια διάγνωση είναι αναγκαία η επαγγελματική συνεργασία ψυχολόγων και ψυχιάτρων, όπου θα εξεταστούν λεπτομερώς όλα τα κριτήρια και από τις δύο επιστήμες, και πρόκειται για μια πολύ χρονοβόρα διαδικασία. Όμως, στην περίπτωση που γνωρίζετε αρκετά χρόνια έναν ψυχοπαθή, τότε τα παρακάτω συμπτώματα ίσως τον «καθρεφτίζουν».
Οι ψυχολόγοι λένε ότι η ψυχοπάθεια (Δυσλειτουργία Αντικοινωνικής Προσωπικότητας) είναι μία διαταραχή που χαρακτηρίζεται από πλήρης απώλεια συναισθήματος ή ρηχά συναισθήματα, παρορμητικότητα και επιθετικότητα, ανευθυνότητα, παθολογικό εγωισμό και ναρκισσισμό. Παρακάτω θα αναλύσουμε τα χαρακτηριστικά ενός ψυχοπαθή, όμως, θα ήταν απαραίτητο να τονιστεί ότι η διάγνωση μιας τέτοιας διαταραχής μπορεί να γίνει μόνο από έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Οι ψυχοπαθείς είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευθούν, καθώς είναι πάρα πολύ καλοί υποκριτές σε σημείο που κατόρθωσαν να ξεγελάσουν και ειδικούς ψυχικής υγείας. Για να πραγματοποιηθεί μια τέτοια διάγνωση είναι αναγκαία η επαγγελματική συνεργασία ψυχολόγων και ψυχιάτρων, όπου θα εξεταστούν λεπτομερώς όλα τα κριτήρια και από τις δύο επιστήμες, και πρόκειται για μια πολύ χρονοβόρα διαδικασία. Όμως, στην περίπτωση που γνωρίζετε αρκετά χρόνια έναν ψυχοπαθή, τότε τα παρακάτω συμπτώματα ίσως τον «καθρεφτίζουν».
Βασικά χαρακτηριστικά:
Είναι ανάπηροι συναισθηματικά ή έχουν πενιχρά συναισθήματα.
Αυτό σημαίνει ότι ένας ψυχοπαθής δεν είναι ικανός να νιώσει αηδία, φόβο, ντροπή, μεταμέλεια, λύπη ή ανησυχία. Αναγνωρίζουν τα συναισθήματα των άλλων, όμως δεν διαθέτουν οι ίδιοι συναισθήματα, πράγμα το οποίο τους επιτρέπει να χρησιμοποιούν τα συναισθήματα των άλλων εναντίον τους χωρίς να αισθάνονται ενοχή ή τύψεις. Μπορεί να δείχνουν ότι αισθάνονται κάτι, όμως το κάνουν για να χειραγωγήσουν τους άλλους προς το δικό τους συμφέρον. Ο μέσος άνθρωπος δεν θα μπορούσε να κάνει αυτά που μπορεί να κάνει ένας ψυχοπαθής διότι οι ενοχές και οποιοδήποτε άλλο συναίσθημα δεν θα του το επέτρεπαν. Ένας ψυχοπαθής δεν αισθάνεται ποτέ άσχημα για τους άλλους.
Είναι ανεύθυνοι
Το γεγονός ότι οι ψυχοπαθείς είναι ανάπηροι συναισθηματικά έχει ως αποτέλεσμα να μην έχουν απολύτως κανένα συναισθηματικό δέσιμο με κανέναν και με τίποτα. Αδυνατούν να νιώσουν συμπάθεια ή οτιδήποτε άλλο για τρίτους, συνεπώς δεν αισθάνονται την υποχρέωση να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους απέναντι στους άλλους, πράγμα που τους κάνει πλήρως αναξιόπιστους. Ένας ψυχοπαθής δεν αναλαμβάνει ποτέ την ευθύνη για τίποτα, μετατοπίζει τις ευθύνες πάντα στους άλλους ακόμη και όταν είναι ξεκάθαρο ότι ευθύνεται εκείνος. Ακόμη και αν τον συλλάβουν επ’ αυτοφώρω να κάνει κάτι, θα ισχυριστεί με εντελώς παράλογα επιχειρήματα ότι δεν ευθύνεται εκείνος για αυτό που έκανε, ρίχνοντας ευθύνες σε άλλους χωρίς να αισθάνεται ίχνος ντροπής.
Παθαίνουν νευρικές κρίσεις με τρομακτικά ξεσπάσματα
Οι ψυχοπαθείς έχουν την τάση να γίνονται παρορμητικοί και να ξεσπούν σε βία ακόμη και χωρίς να υπάρχει σοβαρή αιτία πολλές φορές. Οι ψυχοπαθείς δεν μπορούν να ελέγξουν τα νεύρα τους και ξεσπούν με το παραμικρό.
Είναι παθολογικοί ψεύτες
Οι ψυχοπαθείς λένε πάντα τερατώδη ψέματα για να χειραγωγήσουν τους άλλους. Σε αντίθεση με τον μέσο άνθρωπο, ένας ψυχοπαθής, εφόσον δεν διαθέτει ντροπή, μπορεί να πει τα μεγαλύτερα ψέματα και να κοιτάζει κατάματα τους άλλους με ιδιαίτερα πειστικό τρόπο χωρίς να τον νοιάζει αν θα αποκαλυφθούν όλα τα ψέματα του. Ο μέσος άνθρωπος εάν έλεγε ψέματα τέτοιου όγκου θα είχε λουστεί στον ιδρώτα, και δεν υπήρχε περίπτωση να κοιτάζει κατάματα τον απέναντι του. Η απώλεια ντροπής επιτρέπει σε έναν ψυχοπαθή να ξεγελάσει ακόμη και ανιχνευτή ψεύδους, διότι ο ανιχνευτής ψεύδους βασίζεται κυρίως στα συμπτώματα που θα είχε ο μέσος άνθρωπος (ιδρώτας, κοκκίνισμα κ.λπ.) για να ανιχνεύσει εάν κάποιος ψεύδεται.
Έχουν μία παράξενη γοητεία παρασύροντας τους άλλους
Οι ψυχοπαθείς είναι πάρα πολύ καλοί υποκριτές. Φορούν τη μάσκα τόσο πολύ καλά που είναι σχεδόν αδύνατον να γίνουν αντιληπτοί από τους άλλους. Δείχνουν ότι μπορεί να τους εμπιστευτεί κάποιος, με αποτέλεσμα πολλές φορές να πέφτουν στην παγίδα τους πολλοί άνθρωποι. Βέβαια, η μάσκα που φορούν, με τον καιρό γλιστράει και πέφτει, με αποτέλεσμα τα θύματα τους να αντιλαμβάνονται πόσο ευάλωτα είναι και τι ζημιά έχουν πάθει, όμως, πολλές φορές είναι αργά.
Πιστεύουν ότι οι κανόνες που ισχύουν για τους άλλους δεν ισχύουν για αυτούς
Έχουν την πεποίθηση πως οτιδήποτε και αν κάνουν θα γλιτώσουν χωρίς να υποστούν τις συνέπειες. Νομίζουν ότι είναι υπεράνω όλων. Αυτός ο εγωκεντρισμός τους τούς οδηγεί να κάνουν τα πάντα προκειμένου να περάσει το δικό τους. Έχουν υπέρμετρη αυτοπεποίθηση στα όρια του ναρκισσισμού, ή πολλές φορές και ναρκισσισμό.
Χειρίζονται τους άλλους
Ένας ψυχοπαθής σχεδόν πάντα ζει εις βάρος των άλλων. Χειρίζεται με κάθε μέσο τους άλλους προκειμένου να κερδίσει αυτό που θέλει. Οι άνθρωποι για αυτόν είναι αντικείμενα.
Απώλεια φόβου
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ψυχοπαθών είναι ότι παρουσιάζονται ως «ατρόμητοι». Λόγω της παθολογίας τους δεν αντιλαμβάνονται ότι κινδυνεύουν σε ορισμένες περιπτώσεις, γι’ αυτό δείχνουν ότι παίρνουν μέρος σε «τολμηρές» και «ηρωικές» καταστάσεις. Δηλαδή, μπορεί να οδηγούν επικίνδυνα, να παίρνουν μέρος σε Extreme Sports κ.λπ. Επίσης, οι ψυχοπαθείς δεν είναι ικανοί να ανιχνεύσουν τον φόβο στα πρόσωπα των άλλων ανθρώπων (Blair et al., 2004).
Είναι εγωιστές
Οι ειδικοί χαρακτηρίζουν την περίπτωση τους ως «παθολογικό εγωισμό».
Όλα τα παραπάνω αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά μιας ψυχοπαθούς προσωπικότητας και έχουν αποδοθεί με απλό τρόπο. Για όλα αυτά, όμως, υπάρχει εξήγηση. Σύμφωνα με Μαγνητική Τομογραφία (MRI) που πραγματοποιήθηκε στην Βρετανία και εξετάστηκαν οι εγκέφαλοι 66 ατόμων με παραβατική συμπεριφορά, προκύπτει το εξής: όσοι είχαν διαγνωσθεί ως ψυχοπαθείς, οι εγκέφαλοι τους έδειχναν λιγότερη φαιά ουσία στον ραμφοειδή πρόσθιο φλοιό προσαγωγίου και στους κροταφικούς πόλους. Αυτά τα σημεία του εγκεφάλου είναι υπεύθυνα για την ενσυναίσθηση, την ηθική συμπεριφορά και την κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων ανθρώπων. Είναι υπεύθυνα, επίσης, για το αίσθημα του φόβου, ενοχής, ντροπής κ.λπ. Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό "Archives of GeneralPsychiatry".
Τα επαγγέλματα με τους περισσότερους ψυχοπαθείς
Όπως γίνεται αντιληπτό, άνθρωποι με ψυχοπαθητικές προσωπικότητες ή με ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά στις προσωπικότητες τους, βρίσκονται στην καθημερινότητα μας. Με απλά λόγια «ζουν ανάμεσα μας». Υπάρχουν επαγγέλματα που ταιριάζουν στα χαρακτηριστικά μιας ψυχοπαθούς προσωπικότητας επειδή πρέπει κάποιος να διαθέτει υψηλή αυτοπεποίθηση, να είναι εγωκεντρικός, να είναι ατρόμητος, ψυχρός και γοητευτικός, χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι είναι ψυχοπαθής όποιος τα έχει αυτά. Παρακάτω διακρίνουμε τα επαγγέλματα όπου υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να συναντήσουμε τους περισσότερους ψυχοπαθείς. Προσοχή όμως: αυτό δεν αποτελεί κανόνα, σε καμία περίπτωση.
1. Διευθύνων Σύμβουλοι,
2. Δικηγόροι,
3. Ραδιοφωνικοί παραγωγοί/ Παρουσιαστές,
4. Πωλητές,
5. Χειρουργοί,
6. Δημοσιογράφοι,
7. Αστυνομικοί,
8. Κληρικοί,
9. Chef,
10. Δημόσιοι Υπάλληλοι.
Πηγές Πληροφοριών:
- http://www.akouloukouri.gr
- http://psychiatriki.com/?p=616
- https://meygeia.gr
- https://www.psychologynow.gr
- Περιοδικό «Archives of General Psychiatry».
Άγγελος Χόρτης
Σπουδαστής Δημοσιογραφίας Ι.Ι.Ε.Κ. ΔΕΛΤΑ Ιωαννίνων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου