Η Ηριάννα, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι «Πυρήνες»

Όσο πλησιάζει η 17η Ιουλίου, όπου το αρμόδιο Δικαστικό Συμβούλιο θα αποφασίσει για το αν θα παραμείνει έγκλειστη στις φυλακές η Ηριάννα Β.-Λ., τόσο φουσκώνει το κύμα συμπαράστασης στον δικαστικό αγώνα που δίνει από καλλιτέχνες, «αλληλέγγυους», ακόμα και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που τάσσονται στο πλευρό της, παρότι επικρίνονται επειδή η πρωτοβουλία τους αυτή πιθανόν να συνιστά απόπειρα παρέμβασης στην κρίση της Δικαιοσύνης. 

Το όνομα της 29χρονης Ηριάννας, που κανείς δεν ξέρει το επώνυμό της, αλλά ούτε έχει δει ποτέ φωτογραφία της, μετατράπηκε τις τελευταίες εβδομάδες σε συνώνυμο της κακοδικίας από κινήματα πολιτών που κλιμακώθηκαν στα social media, όπως συνέβη στο παρελθόν και με τον Νίκο Ρωμανό, όταν η καταδίκη του τού είχε στερήσει προσωρινά το δικαίωμα φοίτησης στα ΤΕΙ. Η 29χρονη εκτίει ποινή κάθειρξης 13 ετών στις Φυλακές Θήβας. Το δικαστήριο την έκρινε ένοχη για συμμετοχή στην οργάνωση «Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς» χωρίς να της δώσει αναστολή ή να της αναγνωρίσει κάποιο ελαφρυντικό. 

Μέχρι την καταδίκη της, δε, τίποτα στο βιογραφικό της δεν έδειχνε οποιαδήποτε επαφή με τον αντεξουσιαστικό χώρο ή την τρομοκρατία. Ωστόσο, το σκεπτικό της πρωτόδικης απόφασης υποστήριζε ότι βρέθηκαν απτές αποδείξεις ενοχής της. Είναι υποψήφια διδάκτωρ της Φιλοσοφικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) και επιστημονική συνεργάτιδα σε διάφορα πανεπιστημιακά προγράμματα. Μόλις τον περασμένο Απρίλιο ήταν συντονίστρια σε εκδήλωση στο κεντρικό κτίριο του ΕΚΠΑ για την εκπαίδευση προσφύγων στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα, στην οποία συμμετείχε και ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας. 

Ομως αντίθετη γνώμη είχαν η Αστυνομία και η Δικαιοσύνη, ενώ καταλυτικό ρόλο στην καταδίκη της Ηριάννας έπαιξε το γενετικό υλικό που βρέθηκε σε γεμιστήρα όπλου. «Μερικό» όπως χαρακτηρίστηκε, τόσο στην έκθεση των εγκληματολογικών εργαστηρίων της Αστυνομίας όσο και από τους συνηγόρους της. Αλλά αρκετό, όπως αποδείχθηκε, για να την καταδικάσει.

Το χρονικό της υπόθεσης 

Στις 17 Ιουλίου το Δικαστικό Συμβούλιο θα κρίνει αν θα κάνει δεκτή την αίτηση αποφυλάκισης και αναστολής της ποινής της που έχουν καταθέσει οι δικηγόροι της. Η πίεση δε στη σύνθεση του δικαστηρίου αυξάνει συνεχώς από το διαρκώς διογκούμενο κύμα συμπαράστασης κυρίως από τα κόμματα της Αριστεράς, που μιλούν ανοιχτά για κακοδικία, αλλά και για την ανάγκη να δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία σε μια κοπέλα μόλις 29 χρονών. Πόσο μάλλον όταν έχει ήδη συνταχθεί μαζί τους και ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής!

Πώς όμως βρέθηκε στη φυλακή μια 29χρονη, η οποία μάλιστα στο παρελθόν είχε αρθρογραφήσει κατά της βίας; 

Το κουβάρι της υπόθεσης αρχίζει να ξετυλίγεται τον Μάρτιο του 2011. Άνδρες της Αντιτρομοκρατικής κάνουν έφοδο στο σπίτι του συντρόφου της Ηριάννας, Κωνσταντίνου, στον Χολαργό, τον οποίο παρακολουθούσαν λόγω της γνωριμίας που διατηρούσε με δύο άτομα, τα οποία στη συνέχεια καταδικάστηκαν για συμμετοχή στους «Πυρήνες», αλλά και με ένα ακόμη με το οποίο ήταν συμφοιτητές. Η Ηριάννα πήγαινε στο ίδιο σχολείο με τον Κωνσταντίνο, ενώ διατηρούσαν σχέση από το 2010. Η Αντιτρομοκρατική συλλαμβάνει τον Κωνσταντίνο και προσάγει την Ηριάννα, η οποία, σύμφωνα με τους δικηγόρους της, συνεργάζεται με τις Αρχές, δίνοντας οικειοθελώς DNA, αποτυπώματα και κατάθεση. Στο δικαστήριο ο Κωνσταντίνος θα αθωωθεί ομόφωνα και αμετάκλητα από τις κατηγορίες για συμμετοχή του στην τρομοκρατική οργάνωση. Ομως διαφορετική θα είναι η εξέλιξη της ιστορίας για την Ηριάννα.  Τον Νοέμβριο του 2011 η Αστυνομία θα ειδοποιηθεί για κάποια ύποπτη κίνηση στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου. Ενα λευκό βαν σταματά, άγνωστο άτομο κατεβαίνει από το όχημα και θάβει πρόχειρα ένα κουτί. Η Αστυνομία θα βρει όπλα και γεμιστήρες. Σύμφωνα με την υπεράσπιση της Ηριάννας, τα συγκεκριμένα όπλα δεν έχουν ταυτοποιηθεί μέχρι σήμερα με κάποια τρομοκρατική οργάνωση ή άλλη εγκληματική πράξη. Ο αυτόπτης μάρτυρας θα δώσει τρεις καταθέσεις, αλλά δεν θα εμφανιστεί στο δικαστήριο. 

Το κουτί με τα όπλα και τα πυρομαχικά θα εξεταστούν στα εγκληματολογικά εργαστήρια. Στις ακμές και στα χείλη ενός γεμιστήρα εκτός όπλου θα βρεθεί γενετικό υλικό, πιθανότατα αποτύπωμα. Τα εγκληματολογικά εργαστήρια θα αποφανθούν με σχεδόν απόλυτη βεβαιότητα ότι ανήκει στην Ηριάννα. Ο συγκεκριμένος τύπος είναι 1 προς 667.788.611, δηλαδή παγκοσμίως «δύνανται να υπάρχουν το πολύ άλλα οκτώ με εννιά άτομα με τον ίδιο γενετικό τύπο». Και είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρχει ο ίδιος τύπος σε άλλο άτομο στην Ελλάδα. Το DNA χαρακτηρίζεται «μερικό», ωστόσο η βιολόγος-αστυνομικός που το εξέτασε κατέθεσε ότι «τα αποτελέσματα αυτά είναι τεκμηριωμένα με επιστημονικές μεθόδους, διαρκώς επικυρωμένες». Ο διδάκτωρ Μοριακής Βιολογίας Γεώργιος Φιτσιάλος, πραγματογνώμονας υπεράσπισης της κατηγορουμένης, στην έκθεσή του θα υποστηρίξει ότι σημειώθηκαν τραγικά λάθη, σοβαρές ελλείψεις και σημαντικές αποκλίσεις κατά την ανάλυση του γενετικού υλικού, το οποίο ήταν «μη πλήρες (μερικό) και κακής ποιότητας». Η υπεράσπιση ζήτησε την επανεξέταση του δείγματος από τη σάρωση του γεμιστήρα, με τα εγκληματολογικά εργαστήρια να απαντούν ότι «έχει καταναλωθεί πλήρως κατά τις εργαστηριακές εξετάσεις».

Η σύλληψη 

Τον Ιανουάριο του 2013 η Ηριάννα συλλαμβάνεται. Στην απολογία της θα αρνηθεί τις κατηγορίες και θα δηλώσει ότι δεν έχει πιάσει ποτέ στη ζωή της όπλο ή γεμιστήρα. «Δεν είμαι στην οργάνωση των “Πυρήνων”, δεν είμαι καν αναρχική, δεν εντάσσομαι σε κάποιον χώρο πολιτικό. Γενικά δεν με εκφράζει κάτι τέτοιο ώστε να ενταχθώ. Δεν είναι μόνο για τα συγκεκριμένα όπλα, δεν έχω δει ποτέ μου όπλα από κοντά, ούτε γεμιστήρες. Δεν έχω δει και δεν έχω πιάσει όπλο ή γεμιστήρα... Τις ημέρες όπου είμαι κρατούμενη το μόνο που σκέφτομαι είναι μήπως το DNA μου έχει μεταφερθεί με κάποιον τρόπο εκεί, δεν μπορώ να το εξηγήσω με άλλον τρόπο», θα πει στην απολογία της. Οι δικηγόροι της σημειώνουν με νόημα ότι η εξέταση του DNA ολοκληρώθηκε 14 μήνες μετά τον εντοπισμό των όπλων και των πυρομαχικών. Ωστόσο η Ηριάννα αφήνεται ελεύθερη με περιοριστικούς όρους. 

Ολοκληρώνει το μεταπτυχιακό της, ξεκινάει το διδακτορικό της ενώ παράλληλα εργάζεται στο Διδασκαλείο Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Δύο φορές θα ταξιδέψει στο εξωτερικό για να παραστεί σε διεθνή συνέδρια, έχοντας πρώτα εξασφαλίσει την άρση των περιοριστικών όρων από το Συμβούλιο Εφετών. Πιστεύει ότι είναι θέμα χρόνου να τελειώσει και τυπικά η εμπλοκή της στην υπόθεση τρομοκρατίας. Στις 18 Ιανουαρίου 2017 ξεκινά η δικάσιμος στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων της Αθήνας. Έπειτα από έξι συνεδριάσεις η Ηριάννα καταδικάζεται σε κάθειρξη 13 ετών χωρίς αναστολή στην έφεση και δίχως να της αναγνωριστεί κάποιο ελαφρυντικό. «Η είδηση της καταδίκης της φίλης και συναδέλφου μας έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία... Ως θύμα ατυχών συγκυριών υποστηρίζουμε και δεν θα σταματήσουμε να τη στηρίζουμε με όλα τα νόμιμα μέσα μέχρι τέλους», θα γράψουν σε επιστολή οι φίλες και συνεργάτιδές της. 

Η Ηριάννα οδηγείται στις Φυλακές Θήβας, ενώ στις 17 Ιουλίου θα εξεταστεί το αίτημα της υπεράσπισης για αναστολή εκτέλεσης της ποινής μέχρι το Εφετείο. 

«Η Ηριάννα Β.-Λ. διεκδικεί να επιστρέψει στη ζωή και στο πανεπιστήμιό της. Ελπίζουμε ότι η Δικαιοσύνη θα δείξει το ανθρωποκεντρικό πρόσωπό της και θα οδηγηθεί σε μία απόφαση που θα επουλώνει το τραύμα που προκλήθηκε στο Κράτος Δικαίου», δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ο δικηγόρος της 29χρονης, Θεόδωρος Μαντάς. 

Παρέμβαση 15 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και του Κοντονή 

Δεκαπέντε βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ των οποίων οι Νίκος Φίλης, Μάκης Μπαλαούρας και Γιώργος Κυρίτσης, εξέδωσαν κοινή δήλωση στην οποία χαρακτηρίζουν την απόφαση του δικαστηρίου «πρωτοφανή» και «βαρύτατη», που «προκάλεσε αρνητική έκπληξη για την σκληρότητά της, αφού μάλιστα αγνόησε προηγούμενες αθωωτικές αποφάσεις με ανάλογα αποδεικτικά στοιχεία». Μάλιστα ζητούν να παρέμβουν υπέρ της Ηριάννας ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, η Ενωση Δικαστών, η Διεθνής Αμνηστία, φοιτητικοί σύλλογοι, η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη, ο Συνήγορος του Πολίτη και άλλοι φορείς. 

Καταγγέλλουν ότι η 29χρονη υποψήφια διδάκτορας στοχοποιήθηκε το 2011 όταν συνελήφθη ο σύντροφός της, ενώ χαρακτηρίζουν «δικαστικό Γολγοθά» την εμπλοκή της από το 2013. «Η πρωτοφανής αυτή απόφαση έχει συγκλονίσει τον νομικό και δικαστικό κόσμο της χώρας, δεδομένου ότι οι δικαστικές αρχές σε παρόμοιες υποθέσεις δεν θεώρησαν ως αποδεικτικό υλικό τέλεσης αξιόποινης πράξης την εύρεση “μερικού γενετικού υλικού”», σημειώνουν χαρακτηριστικά οι 15 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. 

Ενοχλημένος από την απόφαση της Δικαιοσύνης να μη δώσει ανασταλτικό χαρακτήρα στην έφεση στην περίπτωση της Ηριάννας δήλωσε και ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής. Εντούτοις η παρέμβασή του έδωσε λαβή και επιχειρήματα για όσους επιμένουν για τις σχέσεις του κόμματος με τον ευρύτερο χώρο της Τρομοκρατίας, ειδικά μάλιστα γιατί αφορούσε τους ιδιαίτερα ακραίους «Πυρήνες της Φωτιάς».

Την άμεση επίσπευση της καθαρογραφής της επίμαχης καταδικαστικής απόφασης, του σκεπτικού της, καθώς και τον επείγοντα κατά προτίμηση προσδιορισμό της κατ’ έφεση δίκης ζητά η Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων (ΓΓΙΦ), ώστε «να ικανοποιηθεί το περί δικαίου αίσθημα της κοινωνίας για τη διεξαγωγή μιας δίκαιης δίκης για την Ηριάννα». Η ΓΓΙΦ παίρνει θέση στην υπόθεση, τονίζοντας ότι «με κανέναν τρόπο δεν μπορούν να ποινικοποιούνται οι φυσιολογικές ανθρώπινες σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων - και μάλιστα με μοναδικό στοιχείο ένα μερικό γενετικό υλικό, του οποίου η εγκυρότητα έχει αμφισβητηθεί ευθέως από την επιστημονική κοινότητα και το οποίο δεν μπορεί να επανελεγχθεί από την πλευρά της κατηγορουμένης, παραβιάζοντας τα ουσιαστικά και δικονομικά της δικαιώματα».

Υπογραφές και επιστολές

Η υπόθεση της Ηριάννας προκάλεσε το ενδιαφέρον όχι μόνο συγγενών και φίλων της, αλλά πολύ περισσότερου κόσμου, «αλληλέγγυων», γνωστών καλλιτεχνών, οι οποίοι,     με τη γνωστή διαχρονικά τακτική της Αριστεράς, εκφράστηκαν είτε με δημόσιες παρεμβάσεις σε συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις, είτε με υπογραφές και επιστολές. «Η ιστορία με την Ηριάννα δεν είναι μόνο παραλογισμός, είναι το ξεγύμνωμα σε ό,τι έχει απομείνει να ονομάζεται αστική δημοκρατία. Μας αφορά. Το μαύρο τέρας μπορεί να χτυπήσει την πόρτα όλων μας. Πρέπει να είμαστε παρόντες μέχρι αυτή η υπόθεση να τελειώσει», έγραψε στη δημόσια σελίδα του στο Facebook ο πρώην υπουργός Πολιτισμού και μουσικός Θάνος Μικρούτσικος.  Την υπογραφή τους σε κείμενο συμπαράστασης για την 29χρονη έβαλαν οι τραγουδοποιοί Αλκίνοος Ιωαννίδης, Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Μάνου Τσάο, Φοίβος Δεληβοριάς, Γιάννης Αγγελάκας, Σωκράτης Μάλαμας, Ματούλα Ζαμάνη, η ηθοποιός Κλέλια Ρένεση και άλλοι καλλιτέχνες. 

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν ότι η Δικαιοσύνη δεν αφήνεται ανεπηρέαστη με αυτές τις πρωτοβουλίες να αποφασίσει αν η Ηριάννα δικαιούται να αποφυλακιστεί. Τονίζουν μάλιστα ότι σε πολλές περιπτώσεις απελευθερωθέντες «διά λαϊκής απαιτήσεως» ύποπτοι για Τρομοκρατία, στη συνέχεια προέβησαν σε ανάλογες πράξεις εκθέτοντας τους υποστηρικτές τους. Επισημαίνουν μάλιστα ότι κάτι ανάλογο συνέβη και με τη ληστεία στην Πάρο, όπου ο αρχικώς καταδικασθείς Θεοφίλου αθωώθηκε μόλις προχθές από το Εφετείο, με μια πολυπληθή ομάδα «αλληλέγγυων» να πανηγυρίζουν στην αίθουσα του δικαστηρίου. Η τακτική των «αλληλέγγυων» να εκφοβίζουν τους δικαστές είναι κοινό μυστικό στον χώρο της Δικαιοσύνης. Ανάμεσα στις δύο απόψεις βρίσκεται η Ηριάννα, η οποία αγωνιά για την απόφαση στο κελί της, γνωρίζοντας μόνο αυτή την αλήθεια, την οποία μοιράζεται με τη φρίκη της φυλακής.