Η Ελλάδα ξαναμοιράζεται

Τη νέα χρονιά θα συντελεστεί η μεγαλύτερη ανακατανομή πλούτου και ισχύος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα ξαναμοιράζεται. Στη χώρα μας οι μεγάλοι χαμένοι είναι οι εργαζόμενοι. Η αμοιβή της εργασίας υποχωρεί, και μάλιστα σχεδιασμένα, με βάση τη συνταγή της «εσωτερικής υποτίμησης». 

Το δεύτερο πλήγμα αφορά στην περιουσία. Οι αποταμιεύσεις (ασφαλιστικές εισφορές) που τοποθετήθηκαν σε κρατικά ομόλογα θα εξανεμιστούν κατά ένα μεγάλο μέρος. Ωσπου το σύστημα να βρει νέα ισορροπία, τουλάχιστον μία γενιά θα χάσει σημαντικό μέρος της σύνταξής της, αλλά και τα ακίνητα στα οποία επένδυσε μαζικά η μεσαία τάξη την τελευταία δεκαετία θα χάσουν μέρος της αξίας τους. Οσοι αγόρασαν σπίτι με δανεικά βλέπουν την αξία του να μειώνεται, αλλά όχι και το δάνειό τους. Οι επιμηκύνσεις διευκολύνουν την αποπληρωμή, αλλά αυξάνουν το συνολικό κόστος (τόκοι). Οι επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να πιέζονται: ήδη τα όρνεα των αγορών (vulture funds), δηλαδή εξειδικευμένες εταιρείες που αγοράζουν σε εξευτελιστικές τιμές ό,τι έχει αξία, έχουν μαζευτεί πάνω από την Ελλάδα. Ψάχνουν χρεωμένες εταιρείες για να τις εξαγοράσουν κοψοχρονιά ή περιμένουν να αγοράσουν από τις τράπεζες στη μισή τιμή τα δάνειά τους και να αποκτήσουν, έτσι, τον έλεγχό τους. Σύντομα το ίδιο θα γίνει και με τα δάνεια «λιανικής», κυρίως τα στεγαστικά και τα υποθηκευμένα ακίνητα. Ο μηχανισμός αυτός ακούει στον ευφημισμό «απομόχλευση», που σημαίνει «ξεφούσκωμα» των δανεικών και των αξιών που συνδέονται με τα δάνεια. 

Η διαχείριση του «παιχνιδιού» αυτού από την κυβέρνηση θα σημάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου για χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις, αλλά και την ανάδειξη νέων πρωταγωνιστών. Οι ευθύνες των κυβερνώντων είναι τεράστιες. 

Η πρώτη αναγκαιότητα είναι να σταματήσει η ύφεση. Η κυβέρνηση θα πρέπει να αξιοποιήσει την όποια αποδοχή διαθέτει στους ευρωπαϊκούς κύκλους για να πείσει περί της αναγκαιότητας να μπει νερό στο κρασί της σκληρής συνταγής, αλλά και να φροντίσει να διοχετευτούν κοινοτικοί πόροι σε έργα ανάπτυξης. 

Επίσης, χρειάζεται ένα συνολικό πλαίσιο διαχείρισης των επιπτώσεων στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Η «απομόχλευση» δεν πρέπει να αφεθεί στις... δυνάμεις της αγοράς, οι οποίες απέδειξαν ότι είναι ικανές για τα χειρότερα λάθη. 

Τέλος, η Ελλάδα πρέπει να παρουσιάσει ένα δικό της εναλλακτικό σχέδιο, με ευρωπαϊκή διάσταση, στη διαπραγμάτευση του Μαρτίου. Ισως να ακούγεται ουτοπικό, αλλά το αδιέξοδο στο οποίο οδηγείται η Ευρώπη, λόγω των εμμονών και της ακαμψίας των ισχυρών, αρχίζει να δημιουργεί αντιδράσεις στη Γηραιά Ηπειρο και κάποια στιγμή οι πολιτικές ισορροπίες θα αλλάξουν.

Γ. Χ. Παπαγεωργίου